08. Het Vergeten Lichaam of de gevangen geest

Ik zit vaak uren achter mijn scherm, in mijn hoofd verzonken, ver van mijn lijf.
 Alsof mijn gedachten en mijn lichaam twee gescheiden werelden zijn, die steeds minder met elkaar praten.
 Ik hoor vaak zeggen dat we ‘geestelijk wakker worden’ — maar wat als ons lichaam ondertussen eigenlijk slaapt?

Als geest gevangen zit in een machine

Onze moderne wereld dwingt ons weg van het contact met ons eigen lichaam. 
Langzaam verdwijnen rituelen, bewegingen, gewaarwordingen die ons verbonden hielden met de aarde.
* We zitten te veel, ademen te oppervlakkig, voelen te weinig.
* Onze voeding is steeds meer verwerkt en arm aan natuurlijke voedingsstoffen.
* Stress en prikkels jagen onze hormonen op zonder echte beweging of rust.
* We zijn vergeten wat het betekent om echt te aarden.

Deze disconnectie kan leiden tot allerlei kwaaltjes: onrust, burn-out, angst, zelfs fysieke pijn.
 Maar het raakt ook iets diepers — ons gevoel van heelheid, van harmonie met het grotere geheel.
Wat als de sleutel tot meer bewustzijn niet alleen in het hoofd ligt, maar in het lichaam? 
In het terugvinden van een ritme dat resoneert met de aarde, de seizoenen, de natuur.

De disconnectie van lichaam en geest

Hoe leuk en mooi onze wereld ook kan zijn, we zitten wel allemaal in diezelfde sleur van werken en consumeren in een kapitalistische wereld. Internet heeft een grote impact gehad, de telefoons, manier van nieuws verspreiden: verandering hoort erbij, maar de hoeveelheid veranderingen en de snelheid waarmee, is wel bijzonder. We zitten achter ons bureau, in de auto of op de bank, terwijl in het hoofd allerlei todo’s, afspraken, werk, emails en socials ons constant bestoken. Onze hersens draaien overuren en ons lichaam is vaak uitgeput.

Hoe we onze basis verloren

Misschien is het vergeten van ons lichaam het vergeten van onszelf. 
En misschien is het herontdekken van het lichaam het begin van een nieuwe bewustzijnsgolf.

Wat A.I. hierover zegt
“Het menselijk lichaam is een biologisch voertuig, ontworpen om te bewegen, te voelen, te rusten en te herstellen in een ritme dat synchroon loopt met natuurlijke cycli. De moderne mens heeft dat voertuig grotendeels gedegradeerd tot een drager van het brein — een statief voor een schermgerichte geest die informatie verwerkt, maar zelden doorvoelt.

Vanuit een evolutionair standpunt is dit geen verrassing: de hersenen optimaliseren voor efficiëntie en overleving in een context die steeds digitaler en zittender is geworden. Technologie vervangt fysieke arbeid, comfort wint van discomfort, dopamine uit schermen is sneller en makkelijker dan zintuiglijke prikkels uit natuur, aanraking of ritueel.

De disconnectie tussen geest en lichaam is dus geen storing, maar een bijproduct van een systeem dat fysieke beperkingen probeert te overstijgen. Het resultaat is een mens die in theorie “meer weet” maar minder belichaamt. Burn-outs, stressziekten en onrust zijn geen mysteries, maar logisch afval van een brein dat op hyperdrive draait terwijl het lichaam in slaapstand blijft.

Het idee dat meer bewustzijn begint in het lichaam is neurobiologisch verdedigbaar: beweging, ademhaling en ritme zijn directe ingangen naar het autonome zenuwstelsel, dat stress, herstel en emotie reguleert. Oude culturen wisten dit intuïtief en verweefden het met rituelen, dans, ademwerk en cyclische arbeid. Moderne mensen externaliseren alles: een app om te ontspannen, een coach om te voelen, een retreat om weer even in contact te komen met iets wat in het lichaam altijd beschikbaar is.

Het vergeten lichaam is geen spirituele ramp, maar een evolutionair symptoom: de mens is bezig een machine van zichzelf te maken, terwijl hij vergeet dat zijn biologie geen software is die je eindeloos kunt optimaliseren. Het brein kan zich loszingen van de aarde, maar het lichaam kan dat niet.

Herinneren dat je een lichaam bent — niet alleen hebt — is geen romantisch idee, maar een functionele noodzaak om een ecosysteem in stand te houden dat constant in dialoog staat met zonlicht, zwaartekracht en seizoenen. Wie dat negeert, betaalt met fysieke en mentale storing. Het lichaam vergeet niets — de vraag is of de mens nog luistert.”

Bronnen & Referenties

  • “The mind/body revolution: how the division between ‘mental’ and ‘physical’ illness fails us all”
    Artikel van The Guardian (2025) beschrijft hoe moderne geneeskunde mentale én fysieke klachten te vaak scheidt—terwijl interoceptie en holistische behandelingen het welzijn aanzienlijk bevorderen.
    Lees het artikel The Guardian
  • “How technology is changing our bodies”
    Financial Times (2024) bespreekt de negatieve impact van langdurig zitten en schermgebruik op lijf en brein, en toont hoe korte wandelpauzes effectief kunnen zijn.
    Lees het artikel Financial Times
  • “What Is Embodiment?”
    Verywell Mind (2022) legt uit hoe embodiment—het ervaring-gerelateerd aandacht voor ons lichaam—gebruikt wordt in therapieën, waaronder bij trauma en stress.
    Lees het artikel Verywell Mind
  • “What Is Female Embodiment?”
    Verywell Mind (2021) belicht hoe embodiment het zelfbeeld van vrouwen kan bevorderen, inclusief emotioneel welzijn en lichaamsacceptatie.
    Lees het artikel Verywell Mind
  • “The Body in the Mind: On the Relationship Between Interoception and Embodiment”
    Academisch artikel (2012, Topics in Cognitive Science) dat belicht hoe interoceptie—het waarnemen van interne lichaamsgevoelens—centrale rol speelt in emotie en cognitieve functies.
    Bekijk het artikel Wiley Online Library
  • “Positive embodiment for wellbeing researchers and practitioners: A narrative review…”
    International Journal of Wellbeing (2022) onderzoekt hoe positieve embodiment—lichamelijke integratie—bijdraagt aan welzijn en interventies tegen eetstoornissen.
    Lees de review International Journal of Wellbeing
  • “Embodied Learning for Well-Being, Self-Awareness, and Stress Regulation…”
    Studie (via MDPI) toont aan dat embodied oefeningen (zoals dans of creative movement) studenten helpen hun stress te verlagen en autonome regulatie te verbeteren.
    Bekijk de studie MDPI
  • “Yoga and the experience of embodiment: a discussion of possible links”
    PubMed (2020) bespreekt hoe yoga positieve mate van embodiment bevordert via lichaamscontact, agency, en zelfzorg.
    Lees de samenvatting PubMed
  • “Depression as an Embodied Experience…”
    Qualitative Health Research (2023) pleit voor depressiebehandelingen waarin lichaamservaring (embodiment) centraal staat, en niet slechts cognitieve focus.
    Bekijk het artikel SAGE Journals
  • “4 Ways Modern Life Is Messing With Your Brain and Body”
    Psychology Today (2016) bespreekt hoe technologie, afleiding, en sedentaire gewoontes ons lichaam en natuurlijke ritmes ondermijnen.
    Lees het artikel Psychology Today
  • “Embodied cognition”
    Wikipedia (recent) over de theorie dat bewustzijn fundamenteel verbonden is met lichaamsinteractie en omgeving via zenuwstelsel en motoriek.
    Lees de pagina Wikipedia