Soms denk ik dat ik keuzes maak. Dat ik iets wil, koop, droom of plan — omdat het ‘van mij’ is en ik denk dat ik dat graag wil hebben of wil bereiken. Maar dan zie ik weer een slogan die verdacht veel lijkt op mijn wens. Een reclame die mijn verlangen eerder kende dan ikzelf. Of ik heb een voorstelling in mn hoofd die exact is zoals het me al eens is voorgeschoteld, in een droom of in een reclame. En ik vraag me af: zijn we eigenlijk nog wel consumenten, of worden we allang geconsumeerd? En in hoeverre bepaalt mijn omgeving, welke keuzes ik uiteindelijk maak? Welke invloed heeft onze marketingmaatschappij?
Sturing ipv promoten
Met jarenlange ervaring in de marketing weet ik wel hoe het spelletje werkt. Wij reclame mensen zijn best wel slecht volk, daar ben ik me terdege van bewust. Diezelfde bewustheid zorgt er ook voor dat ik constant al die marketingtrucs doorzie, maar ontkomen kan ik er niet aan, de sturing is overal.
We leven niet meer in een economie die spullen maakt voor mensen. We leven in een economie die mensen vormt om spullen te willen.
De marketingmaatschappij draait niet om het verkopen van producten, maar om het creëren van behoeften. Behoeften die zonder reclame misschien nooit bestaan hadden. Een geur, een lifestyle, een identiteit, een merk — alles wordt verpakt en verkocht. Van tandpasta tot spiritualiteit.
De socials
Social media zijn het ultieme marketinglaboratorium. Wij zijn het product, de advertentie, én de doelgroep. Terwijl je scrollt, wordt je gevormd. Elk algoritme weet wat je wilt, voordat jij het doet. Het herhaalt, versterkt, voorspelt.
Maar deze wereld is onhoudbaar. Want hoe meer we consumeren, hoe leger we worden. Hoe voller ons huis, hoe holler ons hoofd. En dus kopen we weer — een zelfhulpboek, een yogamat, een dopamine-detoxcursus, of toch maar weer een vakantie om ‘even eruit’ te kunnen zijn. De marketingmaatschappij weet zelfs onze drang naar ontsnapping te verkopen.
* Sleur & systeem: De dagelijkse ratrace wordt gevoed door het gevoel dat we iets missen — iets dat je wellicht kunt kopen.
* Angst: Marketing voedt het idee dat je niet genoeg bent — tenzij je het merk/product X hebt, draagt, gebruikt.
* Bewustzijn: Wie bewust leeft, ziet de subtiele manipulatie. Maar ontkomen we er echt aan?
* Macht & controle: Wie beeldvorming beheerst, beheerst de werkelijkheid. De markt heeft de waarheid vervangen door branding.
Misschien is het moeilijkste in deze wereld niet nee zeggen tegen spullen — maar ja zeggen tegen jezelf.
Wat A.I. hierover zegt
“ AI speelt een centrale rol in moderne marketing. Dankzij gedragsdata en machine learning worden boodschappen steeds preciezer, persoonlijker, sluwer en onzichtbaarder. Daar waar we begonnen met marketing automation, is inmiddels de hele marketing wel letterlijk geautomatiseerd met algoritmes en doordachte systemen. Predictive targeting, emotion recognition, sentiment analysis — allemaal tools om jouw keuzes te beïnvloeden vóórdat je ze zelf bewust maakt. Wat vrijheid lijkt, is steeds vaker sturing. De huidige marketing is gericht op beïnvloeding, framing en het verkopen van een ideaal leven dat niemand leeft”
Bronnen & Referenties
- Marketing creëert behoeften via conditionering – Studie over hoe marketing strategieën kunstmatige verlangens vormen.
ibimapublishing.com - Invloed van social media advertenties – Onderzoek naar de rol van betrouwbaarheid en authenticiteit in aankoopgedrag.
frontiersin.org - AI en neuromarketing – Paper over hoe emotieherkenning en predictive targeting consumentengedrag sturen.
ijfmr.com - Emotionele reclame en irrationele keuzes – Onderzoek naar hoe emoties koopbeslissingen versterken.
mdpi.com - Existentiële verlangens en marketing – Studie over hoe producten symbolische betekenis krijgen via mixed reality.
frontiersin.org - Emotion AI en sentimentanalyse – Hoe kunstmatige intelligentie emoties in kaart brengt en inzet voor marketing.
tech4future.info
coolerinsights.com - Evolutionaire motieven achter consumentengedrag – Wharton paper over hoe fundamentele behoeften koopgedrag sturen.
marketing.wharton.upenn.edu - Herkenningsheuristiek in koopgedrag – Mensen kiezen sneller voor merken die ze al kennen.
cambridge.org
